- Ông Nguyễn Xuân Hoa (N.X.H): Festival Huế 2004 chỉ diễn ra trong 9 ngày đêm (chứ không phải 12 ngày đêm như trước). Chủ đề festival lần này cũng khác, hai lần trước chúng tôi có chủ đề "Khám phá nghệ thuật sống cố đô Huế" nhưng lần này chúng tôi nâng lên ở mức cao hơn: "Di sản văn hóa Huế hội nhập và phát triển".

Trước hết, chúng tôi vẫn giữ những hình thức hoạt động mang tính dạo đầu bằng các buổi khai trương, khai mạc, triển lãm như: Trại sáng tác điêu khắc quốc tế Huế lần thứ 3 (đã khai mạc ngày 12/5), Festival thơ Huế (dự kiến diễn ra từ ngày 8/6)... Trong đó, đặc biệt nổi lên các sự kiện: Hội nghị Bộ trưởng Du lịch Đông Á - Thái Bình Dương lần đầu tiên diễn ra tại Việt Nam, được tổ chức tại Huế trong 2 ngày 11 và 12/6; Chương trình giao lưu truyền hình 6 tỉnh, thành phố: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang và Cần Thơ...

Đến thời điểm này, bộ mặt của Festival Huế 2004 cơ bản đã được định hình với một chương trình In và chương trình Off tương đối yên tâm. Khu vực In sẽ được làm ở 3 nơi chính, trong đó Đại nội sẽ đảm nhận vai trò hạt nhân nối với cung An Định ở phía nam và hồ Tịnh Tâm phía bắc. 3 trung tâm này kết lại thành một trục chính và Quảng trường Ngọ Môn sẽ là nơi tập trung của cả hai chương trình In và Off. Trong phạm vi Đại nội sẽ có 82 chương trình biểu diễn, riêng chương trình In có khoảng 225 tiết mục. Tại đây sẽ diễn ra các chương trình văn hóa đặc sắc của Việt Nam, trong đó văn hóa Huế và nhã nhạc sẽ được nhấn mạnh.

Phần giao lưu thế giới, chúng tôi thu gọn lại chỉ từ 4 - 5 nước, mỗi nước đại diện cho những vùng văn hóa mạnh và tiêu biểu của thế giới như: Pháp, Trung Quốc, Nga, Argentina; bên cạnh đó có Brazil, Đức, Australia, Honolulu, Hawaii (Mỹ), các loại hình ca múa nhạc của Ấn Độ, Bangladesh, Úc...

Chúng tôi chuyển ra khu vực Off các chương trình biểu diễn thời trang như: Lễ hội áo dài, Tuần lễ thời trang xuân - hè. Ngoài ra, Off còn bao gồm nhiều chương trình văn hóa nghệ thuật và lễ hội cộng đồng đặc sắc: Lễ hội Nam Giao, Liên hoan diều Huế, Ngày hội sông nước, Chợ ẩm thực và chợ quê ngày hội, Hội cờ người, Hội thi đèn lồng, Hội vật võ truyền thống... Có thể nói, festival lần này là một bữa đại tiệc ngoài trời cho mọi người có thể tự chọn, thưởng thức.

* Nhưng "bữa tiệc" trong Festival 2002 đã từng có những khoảng trống hay lỗ hổng mà ở đó các "món ăn" bị thờ ơ, một số chương trình nghệ thuật (In) chỉ "mình diễn cho mình xem", không có khán giả...

- Ông N.X.H: Đúng là như thế, nhưng phải nhìn "lỗ hổng" này ở cả hai phía. Tức là một số chương trình chất lượng quá thấp đã không thu hút được người xem và ngược lại một số chương trình nghệ thuật chất lượng quá cao cũng không phù hợp với thị hiếu của khán giả. Có lẽ điều này là do chúng ta vẫn chưa có được những "công chúng festival" thực sự. Rút kinh nghiệm, lần này trong phần Off chúng tôi đã đưa vào những chương trình nghệ thuật có chất lượng, có sức hấp dẫn cao và nó sẽ tạo ra sắc thái đặc thù của festival. Chúng tôi có đến 36 địa điểm của chương trình Off.

* Về chương trình Off, chúng tôi cho rằng đây là chương trình quyết định thành công của festival và thể hiện màu sắc văn hóa đặc trưng của Huế. Một vấn đề đặt ra là: Người dân Huế với tư cách là chủ nhân của festival sẽ tham gia như thế nào và hưởng lợi ra sao trong các lễ hội cộng đồng?

- Ông N.X.H: Thực ra chúng tôi có một khó khăn: chúng tôi đang làm festival theo công nghệ của festival quốc tế, và chương trình In là chương trình chính của công nghệ này, ta cũng đang có thuận lợi là không gian của Đại nội về đêm rất lý tưởng cho chương trình In. Tuy vậy trong công nghệ festival quốc tế thì chương trình Off của họ rất sôi động. Tôi đã dự chương trình Off tại một festival của Anh, có đến 650 chương trình Off. Nhưng Off của họ được hiểu theo nghĩa là những cái chưa đạt chất lượng theo In hay là những chương trình thử nghiệm. Theo chúng tôi, Off theo nghĩa Việt Nam được hiểu là những lễ hội văn hóa mang tính cộng đồng. Và vì vậy, chúng ta đầu tư cho Off là vì sứ mệnh văn hóa của chúng ta. Vì nếu chúng ta chỉ làm In không thôi thì festival chỉ là dành cho những người có tiền. Chúng ta phải làm thế nào để có một festival kinh tế, tức là mỗi một người dân đều có thể hưởng lợi từ festival. Ngoài 500 ngôi nhà sẽ được sử dụng làm nơi lưu trú cho du khách thì các tour du lịch chợ quê ngày hội, du lịch nhà vườn Kim Long - Phú Mộng hay trên tất cả các phố phường phải làm sao để người dân có cơ hội bán buôn tạo thu nhập. Có như thế mục đích tổ chức festival để thúc đẩy kinh tế mới thành công và thực sự có ý nghĩa được.

Một số chương trình đặc sắc của Festival Huế 2004

Nghệ sĩ pháo hoa Pierre Hubert với "dạ nhạc tiệc"

Pierre Hubert được mệnh danh là "người vẽ hoa trên bầu trời". Tại Festival Huế 2004, Pierre Hubert sẽ trình diễn những màn nghệ thuật độc đáo trên bầu trời đêm hoàng cung dành riêng cho các chương trình "dạ nhạc tiệc" diễn ra tại sân điện Cần Chánh.

Xavier Rist với vở Câu chuyện người lính

Câu chuyện người lính là vở nhạc kịch chuyển thể từ tác phẩm của Faust, được diễn bằng tiếng Việt. Trong chương trình này Xavier Rist sẽ chỉ huy với dàn nhạc công của Dàn nhạc giao hưởng Hà Nội, tại sân khấu Duyệt Thị Đường.

Régine Chopinot với tác phẩm Giáp Thân

Đây là một chương trình nghệ thuật múa đương đại Pháp. Ở Festival 2004 lần này, chúng ta gặp lại Régine Chopinot qua tác phẩm Giáp Thân, cùng với các nghệ sĩ của Trường Múa Việt Nam, Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam.

Maria Angelica Damerau, với chất opera tuyệt vời Argentina

Bà Maria Angelica Damerau hiện là nghệ sĩ opera nổi tiếng của Argentina với chất giọng tuyệt vời. Cùng với Tango Emotion của Enrique Cuttini, bà và đoàn nghệ thuật của mình sẽ có mặt tại Festival Huế 2004.

"Báu vật nhỏ" và đoàn nghệ thuật dân gian Kladez - Nga

Tập hợp các diễn viên trẻ, đoàn nghệ thuật dân gian Kladez (Nga) đã từng giành nhiều giải thưởng quốc gia và quốc tế. Khán giả sẽ bất ngờ với nghệ thuật dân gian, ca khúc, vũ điệu Nga quyến rũ.

Xiếc Quảng Châu và múa sư tử Đông Hoản

Đoàn Xiếc Quảng Châu từng đoạt 80 giải thưởng tại các liên hoan xiếc quốc tế và Trung Quốc. Đến Festival Huế 2004, đoàn cùng với tiết mục múa sư tử Đông Hoản sẽ làm cho khán giả thật sự bất ngờ và thú vị.

Nhã nhạc cung đình Huế

Năm 2003, Nhã nhạc cung đình Việt Nam vừa được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại. Trong Festival Huế 2004, nhã nhạc được đặc biệt nhấn mạnh và tôn vinh qua nhiều chương trình diễn tấu.

Lễ hội Nam Giao

Lấy ý tưởng từ Lễ tế Nam Giao truyền thống của Việt Nam, tập trung khai thác yếu tố lễ hội qua việc phục dựng lại phần Ngự đạo hồi cung. Quy tụ khoảng 500 người tham gia lễ rước, có voi, ngựa, cờ, kiệu nhạc lễ cung đình, qua đó tái hiện vẻ đẹp hoành tráng của một lễ hội cung đình Huế.

Liên hoan Rối Việt Nam

Quy tụ khoảng 14 phường rối của các làng quê Bắc Bộ, các nghệ nhân sẽ đem đến hồ Tịnh Tâm một chương trình biểu diễn đặc sắc với kỹ thuật rối nước, rối dây. Chương trình kéo dài liên tục 5 đêm.

N.T.N - B.N.L
(tổng hợp)

Ngọc Thảo Nguyên - Bùi Ngọc Long
(Thực hiện)