hhmt-dongcua

Tại Việt Nam, triển lãm hội họa của một họa sĩ ở Hà Nội vừa mới mở vài ngày đã bị đóng cửa.

Phòng tranh của họa sĩ Lê Quảng Hà đặt tại trung tâm văn hóa Pháp ở Hà Nội bị nói là mô tả những cảnh hết sức quái dị và thô thiển.

Lẽ ra triển lãm của họa sĩ Lê Quảng Hà còn trưng bày tại Trung tâm văn hóa Pháp ở Hà Nội cho đến ngày 20-5.

Không có giấy phép
Tuy nhiên, chiều 11-5, phòng tranh đã bị đóng cửa. Lý do mà các ngành chức năng đưa ra là phòng tranh này không có giấy phép.

Tranh Lê Quảng Hà tại triển lãm ở trung tâm văn hóa Pháp

Vụ Mỹ thuật-Nhiếp ảnh đã có công văn gửi cho Vụ Hợp tác Quốc tế thuộc Bộ Văn hóa và Sở Văn hóa-Thông tin Hà Nội đề nghị có hình thức xử lý và đóng cửa triển lãm.

Ông Phạm Xuân Sinh, Vụ trưởng vụ hợp tác quốc tế của Bộ Văn hóa cho đài BBC biết:

"Trước khi khai mạc phòng tranh, thường bao giờ họ cũng mời cơ quan quản lý đến để biết. Ở đây họ không xin phép."

"Các cơ quan quản lý ở Việt Nam đã có những hướng dẫn. Bên trung tâm văn hóa Pháp có nêu lý do là người thư ký ở đấy vì ốm nên không làm các thủ tục. Nên sai là ở phía trung tâm. Trước hết là về thủ tục họ không làm đúng thì chúng tôi đề nghị phải làm đúng."

Bên cạnh lý do thủ tục, một nguyên nhân khác, theo giới chuyên môn, là các bức tranh mang đến triển lãm đã khiến nhiều người bị sốc.

Nội dung tác phẩm
Họa sĩ Lê Quảng Hà, năm nay 40 tuổi, được giới phê bình và mua tranh trong ngoài nước đánh giá cao, nhưng cũng là người gây tranh cãi vì các tác phẩm của mình.

Năm 2001, một triển lãm của ông tại Hà Nội suýt bị đóng cửa và chỉ được cho phép triển lãm sau khi đã rút lại bảy bức tranh, còn ba bức thì phải đổi tên.

Một bức tranh có tên ‘Vẻ đẹp truyền thống’ phải đổi tên vì vẽ gương mặt một cụ già xấu xí.

Một bức khác bị cấm, có chủ đề về cuộc chiến ở Afghanistan, vẽ một người đeo khăn trùm đầu của tộc trưởng làm từ lá cờ Mỹ.

Lần này, trong những bức tranh tại triển lãm ở trung tâm văn hóa Pháp, có bức vẽ một người để hở bộ phận kín, có bức lại họa những người lõa thể bên cạnh một con chó.

Trong bài viết bày tỏ thiện cảm, đạo diễn điện ảnh Trần Anh Hùng nói đại ý là họa sĩ nhìn thấy ở mỗi người không chỉ có phần Người, mà cả phần Con trong đó.

Còn một tờ báo chỉ trích họa sĩ là “mô tả những con người và cảnh tượng hết sức quái dị, trần trụi và thô thiển”, “mô tả những cảnh sinh hoạt đầy bản năng giới tính đến hoang dại”.

"Tôi thấy tiếc là phòng tranh ấy bị hạ, có thể vì anh Lê Quảng Hà cũng hơi cực đoan. Anh ấy đi trước thẩm mỹ của nhiều người ở Việt Nam. Nhiều người không trong giới nghệ thuật không hiểu hay thông cảm hết thì cho nghệ thuật đó là suy đồi."

Trong những năm qua, mỹ thuật có lẽ là lĩnh vực ít chịu sự kiểm duyệt nhất ở Việt Nam.

Bên cạnh sự thông thoáng của cơ quan quản lý, thì một lý do khác còn là đa số họa sĩ Việt Nam ít đụng chạm đến các vấn đề xã hội.

Câu chuyện xoay quanh triển lãm bị đóng cửa của ông Lê Quảng Hà có lẽ thể hiện giới hạn của sự thông thoáng này đối với người nghệ sĩ ở Việt Nam.

Khi đài BBC gọi điện cho họa sĩ Lê Quảng Hà, ông bày tỏ sự thận trọng và chỉ nói sẽ có một buổi họp báo để thảo luận vấn đề:

"Tôi đang có sự thu xếp cho một cuộc hội thảo công khai giữa các nhà phê bình nghệ thuật, nghệ sĩ cùng với báo giới trong ngoài nước. Sẽ cùng nhau nói chuyện và tôi sẽ trả lời tất cả các phản biện."

Một cảm giác rờn rợn khi xem tranh của Lê Quảng Hà. Những khuôn mặt ma quái, những ánh mắt hờn ghen như chất vấn, dằn vặt người đối diện. Dường như họa sĩ muốn lôi ra ánh sáng tất cả góc khuất của cuộc sống, những góc tối mà cuộc đời mỗi người đều tồn tại và muốn chôn giấu.

Tranh của họa sĩ thể hiện dưới cách nhìn góc cạnh, đi sâu vào mặt trái cuộc sống và hơi mang tính siêu tưởng. Thân hình của người thiếu nữ mang khuôn mặt quỷ dữ; dàn nhạc hòa âm lướt dưới bàn tay gân guốc của những bộ xương khô; phút yêu thương lãng mạn xung quanh bầy chó hoang... Đó là những giây phút phần "Người" nằm im, để mặc cho phần "Con" trong mỗi cuộc đời lên tiếng và vẫy vùng.

Màu sắc trong tác phẩm của Lê Quảng Hà cũng lạ như tranh của anh. Nó dựa hoàn toàn trên cảm xúc mãnh liệt mà không tuân theo một quy tắc nào của nghệ thuật hình họa. Những sắc màu trong sáng, mạch lạc, không lẫn nhòa trong nhau. Hình khối, bố cục trong mỗi tác phẩm cũng rõ ràng, đôi khi tạo cảm giác hơi căng cho người xem, nhưng không vì thế mà mất đi vẻ hài hòa.

Triển lãm trưng bày tại Trung tâm văn hóa Pháp L'espace - 24 Tràng Tiền, Hà Nội hết ngày 20/5.